گازشهری عامل انفجارهای پلاسکو نبود

گازشهری عامل انفجارهای پلاسکو نبود

سی ساعت از فاجعه آتش‌سوزی و تخریب ساختمان 17 طبقه پلاسکو تهران می‌گذرد و ابهام‌هایی به اندازه آوار آهنین این ساختمان درباره علت بروز و علل تشدید این حادثه وجود دارد که یکی از آنها مجهز بودن یا نبودن ساختمان به گاز شهری و نقش گاز در انفجارها و حوادث پس از آن است.

کانال تلگرامی #ازنفت‌چه‌خبر با پیگیری‌های بیست و چهار ساعت گذشته موفق به دریافت اطلاعات موثق و دقیق از مسئولان شرکت گاز استان تهران شد تا گره‌هایی از این کلاف درهم‌تنیده آهن و دود گشوده شود.

براساس اطلاعات به‌دست آمده، ساختمان پلاسکوی تهران انشعاب و لوله‌کشی گازشهری نداشته و موضوع استشمام بوی گاز که در برخی اظهارات کسبه مطرح شده‌است ناشی از نشتی کپسول‌های گاز مورد استفاده ساکنان ساختمان بوده است. یکی از مسئولان بهره‌برداری گاز استان تهران به #‌ازنفت‌چه‌خبر گفت: «شرکت گاز سال‌ها قبل آمادگی خود برای ارائه انشعاب گاز به این ساختمان را اعلام کرده بود اما این خدمات با توجه به تعدد واحدهای صنفی و تجاری در این محل، نیازمند نصب یک ایستگاه محلی برای تأمین نیاز ساختمان بود که بارها هیأت مدیره و مالک ساختمان به این درخواست پاسخ منفی دادند.»

قیمت بسیار بالای فضای تجاری حتی در قسمت انبارهای این ساختمان، از جمله علت‌هایی بوده که مالک و هیأت مدیره با اختصاص فضایی برای نصب پست گاز در این ساختمان مخالفت می‌کردند. همچنین شرکت گاز منطقه‌ای در پاسخ به این پرسش که علت قطع گاز منطقه از دیروز چه بود؟ پاسخ داد که به‌دلیل ادامه آتش‌سوزی و دمای بسیار بالای نواحی زیر آوار همچنین وجود تعداد نامشخصی کپسول گاز و مخزن گازوئیل در آوار این ساختمان، احتمال بروز انفجار و آتش‌سوزی‌های بعدی و سرایت این آتش‌سوزی به دیگر ساختمان‌ها وجود دارد و به‌همین خاطر منطقه 2 شرکت گاز تهران، اقدام به قطع گاز بلوک مرتبط با ساختمان پلاسکو کرده است که این وضعیت تا زمان پایان عملیات آواربرداری و امداد، ادامه خواهد داشت.

یکی از دلایل اصلی بروز فاجعه در آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو، مجهز نبودن این ساختمان به سیستم گازرسانی شهری و نیاز به استفاده از روش‌های جایگزین مانند مخازن گازوئیل، کپسول‌های گاز و دیگرانواع وسایل گرمایشی برآورد می‌شود. مشاهدات قبلی از این ساختمان بیانگراین است که سیم‌کشی‌های برق پلاسکو به‌صورت غیراصولی و شخصی افزایش پیدا کرده بود و تمامی راه‌پله‌ها و راهرو‌ها مملو از کابل‌های برق آویزان بود که استفاده زمستانی از گرم‌کننده‌های برقی موجب فشار بیش از حد به این کابل‌ها و گرم شدن و اتصالی آنها می‌شد.

گاز منطقه‌ای تهران و به‌خصوص منطقه 2، به‌صورت شبانه‌روزی در حالت آماده‌باش و مشغول فعالیت است تا در همکاری و هماهنگی با سازمان آتش‌نشانی و دیگر سازمان های امدادی از بروز حوادث بعدی در این منطقه جلوگیری شود.

مسئله متصل نبودن ساختمان‌هایی از این دست به خدمات گاز شهری در تهران و دیگر شهرهای بزرگ یکی از مسائلی‌ست که نیاز به بررسی جدی و دقیق خواهد داشت. در مباحث پیشرفته شهری، برخی امکانات از وضعیت نخستین، یعنی خدمات خارج شده و به الزامات تبدیل شده‌اند و همانگونه که ساختمانی بدون دسترسی به شبکه برق، در یک محدوده شهری قابل تصور نیست و به تأیید سازمان‌های نظارت شهری نخواهد رسید، دسترسی به شبکه سراسری گاز و هماهنگ شدن با امکانات روز نیز از همین‌نوع خدمات است و باید مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر آخرین خبرها از محل حادثه حاکی از آن است که مخزن گازوئیل موجود در موتورخانه در زیرزمین پلاسکو نیز در معرض حریق و انفجار قرار دارد و دمای زیر آوار از سوی سازمان آتش‌نشانی بین 200 تا 600 درجه سانتیگراد اعلام شده‌است.

از جمله پرسش‌های مطرح در این حادثه، مسئله وجود تانکرهای چندهزار لیتری گازوئیل در طبقات فوقانی ساختمان است که انفجار یکی از آنها در ویدئوهای قبل از فروریختن ساختمان به‌وضوح دیده شد و مشخص نیست چند تانکر دیگر همچنان آماده انفجار هستند. سرازیر شدن سوخت در اثر شکستن تانکرها از طبقات بالا نیز دلیلی‌ست که موجب تداوم آتش در زیر آوار شده و کار امداد و آواربرداری را با مشکل جدی روبرو کرده است.

بهزاد احمدی‌نیا