نکاتی پیرامون شخصیت علمی آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره الشریف)

نکاتی پیرامون شخصیت علمی آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره الشریف)

استاد حجت الاسلام والمسلمین متقی املشی

#ادامه_بخش_سوم

مرحله چهارم : این مرحله از رحلت فقیه أهل البیت (علیهم السلام)، شیخ اعظم انصاری - قدس سره الشریف - شروع می‌شود و با رحلت فقیه عظیم الشأن، محقق املشی (میرزا حبیب الله رشتی)-قدس سره الشریف - پایان می‌پذیرد. در این مرحله، محقق املشی (رشتی)، روی قله فقاهت نشسته و صاحب بزرگترین کرسی تدریس می‌باشد و خلف صالح شیخ اعظم انصاری - قدس سرهما - است.

محقق املشی  از نگاه مرحوم سید محسن امین صاحب أعیان الشیعة

نکاتی پیرامون شخصیت علمی آیت الله العظمی میرزا حبیب الله املشی، معروف به رشتی (قدس سره الشریف)

استاد حجت الاسلام والمسلمین متقی املشی

#ادامه_بخش_سوم

مرحله چهارم : این مرحله از رحلت فقیه أهل البیت (علیهم السلام)، شیخ اعظم انصاری - قدس سره الشریف - شروع می‌شود و با رحلت فقیه عظیم الشأن، محقق املشی (میرزا حبیب الله رشتی)-قدس سره الشریف - پایان می‌پذیرد. در این مرحله، محقق املشی (رشتی)، روی قله فقاهت نشسته و صاحب بزرگترین کرسی تدریس می‌باشد و خلف صالح شیخ اعظم انصاری - قدس سرهما - است.

محقق املشی  از نگاه مرحوم سید محسن امین صاحب أعیان الشیعة

چنانچه گفتم، هدف حقیر در این نوشتار بر اختصار است؛ از اینرو به نقل فرمایش مرحوم صاحب أعیان الشیعة - قدس سره الشریف - در باره این بزرگوار بسنده می‌نمایم.

ایشان، محقق املشی - قدس سرهما -را اینگونه معرفی می‌فرمایند :((الشیخ میرزا حبیب الله بن المیرزا محمد علی خان الکیلانی الرشتی... و کان المترجم أستاذ علماء عصره : فقیها أصولیا محققا مؤسسا فی الأصول وحید عصره فی ابکار الأفکار، لم یر أشد فکرا منه و أحسن تحقیقا،... و تخرج علی یده مئات من العلماء، و لم یکن فی زمانه أرقی تدریسا منه و أکثر فوائد و... و مع ما کان علیه من المرتبة العلمیة لم یقلد و لم تجب الیه الاموال و انما کان ذلک لمعاصره و شریکه فی الدرس عند الشیخ المرتضی الأنصاری و هو المیرزا السید محمد حسن الشیرازی نزیل سامراء علی أن الشیرازی کان یصرح باجتهاده ویطالع فی مؤلفاته أحیانا...)). أعیان الشیعة، سید محسن امین، تحقیق و تخریج : حسن امین، دار التعارف للمطبوعات - بیروت، ج4، ص 559و560.

نکاتی که از فرمایش مذکور صاحب اعیان الشیعه در بارهٔ محقق املشی (رشتی) - قدس سرهما - استفاده می‌شود :

1-این بزرگوار ، استاد علماء عصر خویش بودند و این عبارت بر عظمت علمی ایشان دلالت دارد.

2-ایشان در علم‌ اصول، مؤسس بودند و این جمله بر این مطلب دلالت دارد که این بزرگوار از ارکان و اساطین و اعلام علم اصول می‌باشد؛ چنانچه روی قلهٔ فقاهت نیز نشسته‌اند.

3-در افکار بکر و نو اندیشی( با رعایت چهارچوب و ضوابط) ، وحید عصر خویش بودند و نظیر نداشتند.

4-در تفکر و تعمق و تحقیق، قوی‌ترین و نیکوترین بودند.

5-بزرگترین و پیشرفته‌ترین کرسیِ تدریس را در عصر خویش داشتند و درس ایشان نسبت به دروس دیگر بزرگواران، بیشتر مفید فایده بود.

6-با اینکه مجتهد مطلق و جامع الشرایط برای إفتاء بودند، لکن نه مرجعیت را قبول فرمودند و نه وجوهات شرعی را دریافت می‌کردند.

7-مرجع زمان او، میرزای شیرازی بزرگ - قدس سرهما -، به اجتهاد او تصریح می‌کردند.

8-این بزرگوار (میرزای شیرازی بزرگ)،  احیانا در مؤلفات او مطالعه می‌کردند که این مطلب، دلالت دارد بر اینکه محقق املشی، اهل تحقیق و تدقیق بوده و فرمایشات نو داشتند.

ان شاء الله در ادامه به صورت مختصر به ابعاد معنوی و اخلاقی و سلوکی ایشان می‌پردازیم.

مفاخرگیلان