فرهنگ گیلک

نیشتن (ništən) فعلی ایسه کی گیلکی مئن چن جۊر کارأىته بنه. ایشؤن اۊ کارأىتنؤنی ایسن کی مۊ دؤنم. شمرأنی أگه ای فعل أجی کاربردی شناسنین کی تینه ای لیستˇ مئن بأ بۊگؤىن:

۱. نیشتن؛ اینˇ أول معنی هی نیشتنه کی ایسأنˇ مؤخالفه.

۲. مهمؤنی شؤن؛ وختی کی شنیم ىک نفرˇ ورجه مهمؤنی گۊنیم “بشیم فلان کسˇ ورجه بنیشیم” ؤ بازین دۊ ته نؤم ای جۊر نیشتن أجی چاگۊده بۊبؤ: شؤنیشین ؤ رۊزنیشین.

۳. نیشت ؤ جلسه نأن؛ مثلاً گۊنیم “امرۊ قراره فلان اداره رئیسˇ همرأ بنیشیم”‌ ىا “فرده شؤرا نماىنده’ن نیشته-درن خۊشؤنˇ کاندیدا’ معرفی بۊکۊنن” ىا “ای کۊچه ایگؤ وأسی خأ بشیم آبˇفاضلابˇ کارشناسˇ همرأ بنیشیم”.

۴. دساجمی مواد کشئن ؤ مشرۊب خؤردن؛ وختی ىک جرگه آدم کسؤنأجی جمأبنن ای جۊر کارؤن ئبه، “نیشتن” استفاده بنه: “سؤال: جعفرم اۊشؤنˇ همرأ نیشینه؟  آؤجا: نأ! ترکأگۊده. دئه ننیشنه.”

۵. ىک جا زیندگی گۊدن ؤ سؤکۊنت دأشتن؛ وختی ىک نفر ىک جا سؤکۊنت دأنه (ىکته جیگه، محل، خؤنه شهر ىا کشور)، نیشتن کاراىته بنه: تۊ شعربافؤن نیشتی؟ محمد کۊ خیابؤن نیشته؟ مۊ لاجؤن نیشینم. هی ترکیب أجی، زیندگی تشکیل دأن ؤ ازدواج گۊدن ؤ خانواده چاگۊدن ؤ مؤستقل ؤ سیوا وابؤن ئبه “زیندگی نیشتن” کی ىک جۊر تۊىم فعله چاگۊده بنه: “مۊ پنج ساله کی زیندگی بنیشتم” ىا “ایلاى دأنم زیندگی بنیشی” ىا “مأ بىن کی همرأ زیندگی نیشتم!“

۶. تجربه-دار ؤ بامۊته بؤن: “فلان-کس بنیشته’.”

۷. پئرˇمأرˇ خؤنه دماسن ؤ ازدواج نۊدن ىا سیوا وانۊبؤن ؤ تهرؤنئنˇ قؤلی “ترشیدن”: “بیسارکس بنیشته’.”

۸. أمه گیلکؤن، فیلم و تئاتر ؤ تلویزیؤنه نیشینیم: “دیشؤ فیلمه بنیشتی؟” ىا “مۊ اۊ سرىاله بنیشته دأنم”.