کلاس‌های زبان خواست خانواده‌ها است

کلاس‌های زبان خواست خانواده‌ها است

محمدرضا نیک‌نژاد

وقایع اتفاقیه ۱۸ دی ۹۶

کلاس‌های فوق‌برنامه مدارس ابتدایی فقط مختص زبان انگلیسی نیست و البته همه مدارس هم این نوع کلاس‌ها را ندارند. آنچه قبلا دیده‌ام و حالا می‌شنوم نشان می‌دهد که کلاس‌های فوق‌العاده بیشتر در تعدادی از مدارس غیردولتی به‌ویژه در محله‌های متمول کلان‌شهرها وجود دارند. این کلاس‌ها بیشتر برای جذب مشتری بیشتر و ناشی از انگیزه خانواده‌ها هستند. خواست خانواده‌ها در این مناطق این است که کلاس‌های فوق‌العاده به این شکل در مدارس وجود داشته باشد.

در مدارس دولتی عادی و هیات امنایی و اشکال دیگر مدارس دولتی از این نوع کلاس‌ها برگزار نمی‌شود مگر اینکه خانواده‌ها خودشان از مدیران مدارس درخواست کنند که کلاس‌هایی به این شکل برگزار شود. این کلاس‌ها درواقع برای جذب خانواده‌ها و مشتری است و انگیزه ثبت‌نام در آنها را بیشتر می‌کند. این مسئله تازگی ندارد و یکباره مطرح شدن این مسئله احتمالا در واکنش به مسئله‌ای مطرح شده است وگرنه پیش‌تر هم در دروس رسمی آموزش زبان انگلیسی در دوره ابتدایی وجود نداشته است.

مسئولان بارها گفته‌اند مقدمات آموزش زبان‌های دیگر مثل زبان آلمانی و فرانسوی آماده می‌شود اما چنین اتفاقی نیفتاد اما حساسیت‌ها درباره زبان انگلیسی وجود دارد. دبستان‌هایی کلاس‌های فوق‌العاده آموزش انگلیسی برگزار می‌کنند که حتی اگر دولتی باشند مدارس ویژه‌ای هستند.

در بعضی مدارس هم برای جذب کمک‌های مالی خانواده‌ها به‌ندرت این کار انجام می‌شود. مدارس غیردولتی که با موسسه‌های آموزش زبان قرارداد می‌بندند با نگاه جذب مشتری این کار را انجام می‌دهند. این مسئله نه ناشی از خواست مدرسه بلکه ناشی از این است که خواست خانواده‌های متوسط شهری به این سمت است. شاید بعضی از این خانواده‌ها دلیل خوبی هم برای اصرار به آموزش انگلیسی ندارند و به خاطر چشم‌وهم‌چشمی باشد اما یادگیری انگلیسی به‌هرحال در آموزش به‌عنوان مهارت پایه پذیرفته شده است.

نمی‌توان در آموزش‌وپرورش از آموزش زبان انگلیسی که زبان بین‌المللی پذیرفته شده و زبان علمی است چشم‌پوشی کرد. از نظر کارشناسی هم آموزش زبان به‌طور کلی در دوره کودکی باید انجام بگیرد. همه می‌دانیم که آموزش رسمی انگلیسی در مدارس ناکارآمد است و دانش‌آموزان یا حتی دانشجویان فارغ‌التحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد هم حتی گاهی در خواندن یک متن ساده ناتوان‌اند. به‌این‌ترتیب بخش زیادی از هزینه‌های مالی و غیرمالی در چارچوب انگلیسی به باد می‌رود و بی‌نتیجه است. بهتر این است که آموزش انگلیسی از دوره دبستان شروع شود اما نه با شیوه رسمی زیرا این شیوه ناکارآمد بوده بلکه با استفاده از تجربیات برخی از موسسه‌های موفق در زمینه آموزش انگلیسی؛ البته مباحث نفوذ و شبیخون فرهنگی غرب هم در‌این‌زمینه وجود دارد و حساسیت‌هایی شبیه به این هم درباره آموزش انگلیسی وجود دارد.

آموزش این زبان به‌هرحال باید فکرشده، پژوهش‌شده و آزمون‌شده از دوره دبستان شروع شود و در آموزش رسمی آن بازنگری شود. حداقل چیزی که می‌شود در‌این‌زمینه گفت این است که تقریبا همه حقوق معلم‌های زبان در آموزش‌وپرورش به هدر می‌رود زیرا شیوه آموزش پیامد خوبی برای دانش‌آموزان ندارد و مهارت آنها برای ارتباط با جهان را افزایش نمی‌دهد. ایرانی‌ها در‌این‌زمینه ضعیف هستند. همزمان دغدغه‌ای که درباره آموزش زبان انگلیسی مطرح می‌شود این است که باید در این سن فرهنگ بنیادی ایران آموزش داده شود درحالی‌که آموزش دو ساعت در هفته یک زبان به آموزش‌ بنیان‌های فرهنگی آسیب نمی‌رساند و اگر چنین اتفاقی افتاده باید دلایل آن را جست‌وجو کرد.

فرهنگیان خراسان رضوی