یلدا در فرهنگ ایرانیان

یلدا در فرهنگ ایرانیان

ا.سرودی

شب چله از راه رسید، خدا را شکر که امسال هم مردم دیار زیتون، همپای سایر ایرانیان در کنار هم این شب فرح بخش را به اولین صبح زمستانی شان گره می زنند.

یلدا در شب زایش نور و روشنائی "بهانه با هم بودن است" ایرانیان در چنین شبی دور هم جمع می شدند، میوه ها به همراه خشکبار و تنقلات می خوردند و تا سپیده دم هیزم بر می افروختند تا به آنها بشارت روشنائی دهد، زیرا به گمان آنها در این شب تاریکی و سیاهی در اوج خود است،

"شب یلدا" یا همان "شب چله" یکی از کهن ترین جشن های ایرانی ست که از زمان داریوش اول وارد تقویم ایرانیان شد، یلدا در فرهنگ سریانی به معنی "زایش" است، کشاورزی بنیاد زندگی ایرانیان باستان بود، از همین رو آنها بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیتهای خود را با گردش خورشید، تغییر فصل، بلندی و کوتاهی شب و روز و جهت حرکت ستارگان تنظیم کنند، آنها پی بردند که کوتاه ترین روز پاییز، شب اول زمستان است و بلافاصله در فردای آن، روزها بلندتر و شبها کوتاه تر می شوند، از همین رو آن را، شب زایش خورشید (مهر) نامیدند و برای آن جشن گرفتند.

 جشن یلدا هنوز هم در ایران، با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و اقوام درکنار یکدیگر برگزار می شود، شعر خوانی و از جمله گرفتن فال حافظ و داستان سرائی ریشه ای قدیمی در فرهنگ شب چله دارد، هندوانه، انار و آجیل از جمله میوه ها و تنقلاتی هستند که جنبه نمادین داشته و نشانه برکت روزی، تندرستی، فراوانی و شادکامی اند، این میوه ها اغلب دانه های زیادی دارند که انسان با توسل به برکت خیزی و پر دانه بودن آنها خودشان را نیز مانند آنها برکت آور می کنند و نیروی باروری را در خویش افزایش می دهند و همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به شمار می روند. یکی از رسوم نیک این شب در ایران و از جمله شهرستان رودبار بردن هدایا و میوه های تزئیین شده از طرف خانواده داماد برای نو عروسان است.

این روزها اوضاع اقتصادی نگران کننده است، متاسفانه چند سالی ست تجمل گرائی و چشم و هم چشمی خصوصا در فضای مجازی بر یلدای ایرانی سایه انداخته، مراقب باشیم با نمایش سفره های رنگارنگ خود در فضای مجازی غصه نیازمندان را بیشتر نکنیم، همینطور فراموش نکنیم که یلدا را بدون میوه های گران قیمت آنچنانی و لوکس هم میشود سپری کرد،

برای مردم خوب شهرستان رودبار، مهری بی پایان آرزو می کنم.